Ιστορικό
Ο περικαλλής Καθεδρικός Ναός της Κορίνθου είναι αφιερωμένος στον Άγιο Παύλο, τον απόστολο που δίδαξε εδώ στην Κόρινθο δύο φορές και ευαγγελίστηκε τα «έθνη» της πολύβουης, πολύγλωσσης και πολυεθνικής εκείνης αρχαίας πόλης, που έγραψε εδώ επιστολές προς άλλες Εκκλησίες και απηύθυνε προς τους Κορινθίους δύο, πιθανώς τρεις, επιστολές και που αποτελεί τον πρώτο μεταξύ των επισκόπων, οι οποίοι τον διαδέχθηκαν στην αποστολική διαδοχή της Εκκλησίας της Κορίνθου.
Δεν έχουμε καμία απολύτως πληροφορία για Ναό αφιερωμένο στον απόστολο Παύλο είτε στη ρωμαϊκή είτε στη μεσαιωνική Κόρινθο. Ο πρώτος τέτοιος Ναός είναι συνδεδεμένος με τη νέα πόλη της Κορίνθου, η οποία δημιουργήθηκε όταν τα απομεινάρια της αρχαίας πόλης - ένα μικρό χωριό εκείνη την εποχή - καταστράφηκαν, εξαιτίας ενός φοβερού σεισμού το 1858. Η πόλη μεταφέρθηκε στην τοποθεσία, όπου βρίσκεται σήμερα η σύγχρονη πόλη της Κορίνθου, με βασιλικό διάταγμα του βασιλιά Όθωνα.
Ο τότε Μητροπολίτης Κορίνθου Αμφιλόχιος Γαρδέλλης (1854 - 1875) έκτισε το νέο Καθεδρικό Ναό στη νέα πόλη και τον αφιέρωσε στον απόστολο Παύλο. Με τον τρόπο αυτό ξεκινά η ιστορία του Καθεδρικού Ναού του αποστόλου Παύλου.
Ο Ναός εκείνος ήταν βασιλική με τρούλο, με δύο πύργους για τις καμπάνες στη δυτική πρόσοψή του. Δυστυχώς, ο Ναός εκείνος υπέστη σοβαρές ζημιές, εξαιτίας ενός ακόμη σεισμού, ο οποίος έλαβε χώρα την 22α προς 23η Απριλίου 1928 και κατέστρεψε εντελώς τη νέα Κόρινθο. Με πρωτοβουλία του τότε Μητροπολίτου Κορίνθου Δαμασκηνού (1922 - 1938) - μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος και αντιβασιλέα - κτίστηκε ένας νέος Καθεδρικός Ναός.
Ο Δαμασκηνός είχε θεμελιώδη συμβολή στην ανοικοδόμηση της νέας Κορίνθου. Μέρος του φιλόδοξου σχεδίου του, για ολόκληρη την πόλη, απετέλεσε η δημιουργία του νέου μνημειώδους και εντυπωσιακού Καθεδρικού Ναού, ισχυρού και αντισεισμικού. Ζήτησε από τον διακεκριμένο αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχο, έναν άνδρα που πίστευε στην Ελληνορθόδοξη παράδοση και στην ένωσή της με το μοντερνισμό του Μεσοπολέμου, να σχεδιάσει το νέο Μητροπολιτικό Ναό. Ο Α. Ζάχος το έκανε το 1930 και βοηθήθηκε ιδιαίτερα από τον Κορίνθιο αρχιτέκτονα Νίκο Κοτσερώνη, ο οποίος συνέβαλλε στη διαμόρφωση των σχεδίων και στην προώθηση των εργασιών ιδιαίτερα από το 1935 και έπειτα.
Ο Α. Ζάχος δημιούργησε ένα Ναό βασισμένο στον παραδοσιακό βυζαντινό ρυθμό με σύγχρονά του στοιχεία, φροντίζοντας ταυτόχρονα να δημιουργήσει παχείς τοίχους, ικανούς να αντισταθούν στους σεισμούς που είχαν καταστρέψει τους προ αυτού Ναούς.
Προσέθεσε επίσης και έναν αριθμό από βοηθητικούς χώρους, όπως Βαπτιστήριο, Εξομολογητήριο, Διακονικό, γραφεία για τους ιερείς και την επιτροπή του Ναού, όπως και ένα ψηλό καμπαναριό, το ψηλότερο κτήριο της πόλης ακόμη και σήμερα.
Αργότερα, κτίσθηκαν στον περίβολο του Ναού και δύο Παρεκκλήσια, του Αγίου Νεκταρίου και του Αγίου Κυριακού. Κάτω από το Παρεκκλήσιο του Αγίου Νεκταρίου δημιουργήθηκε αίθουσα για ενοριακές δραστηριότητες.
Τα εγκαίνια του νέου Μητροπολιτικού Ναού πραγματοποιήθηκαν στις 13 Σεπτεμβρίου 1936 από τον Κορίνθου Δαμασκηνό, ενώ το δεξιό κλίτος - του Αγίου Τιμοθέου - καθιέρωσε ο τότε Μητροπολίτης Καρυστίας Παντελεήμων και το αριστερό κλίτος - του Αγίου Τίτου - καθιέρωσε ο τότε εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών επίσκοπος Χριστουπόλεως Ιάκωβος, συνιερουργούντων των Μητροπολιτών Φλωρίνης Βασιλείου και Ναυπακτίας Γερμανού.
Οι εσωτερικές επιφάνειες του Μητροπολιτικού Ναού καλύφθηκαν από βυζαντινής τεχνοτροπίας τοιχογραφίες από τον αγιογράφο Δημήτριο Σουκαρά, με πρωτοβουλία του Μητροπολίτου Παντελεήμονος (1965 - 2006) και ολοκληρώνονται απο τον γιότου Παναγιώτη με πρωτοβουλία του Μητροπολίτου Διονυσίου και του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Ναού. Το τέμπλο του Ναού είναι μαρμάρινο και η Ωραία Πύλη με τον αρχιερατικό Θρόνο είναι ξυλόγλυπτα έργα Τέχνης.
Όλοι οι Μητροπολίτες της Κορίνθου επέδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Ναό της μητροπολιτικής τους καθέδρας και προσπάθησαν να προσθέσουν νέα στοιχεία για τη βελτίωσή του εσωτερικά και εξωτερικά.
Η παράδοση αυτή ακολουθείται επίσης από τον σημερινό Μητροπολίτη Κορίνθου Διονύσιο Δ΄, ο οποίος εργάζεται για την αποτελεσματική συντήρηση του κτηρίου και τον τοποθετεί πρώτο μεταξύ των Ναών της Μητροπόλεώς του, όπως πραγματικά του αξίζει.
τοποθετήθηκαν νέες πλάκες στα προπύλαια του Ναού, που αναφέρουν: η πρώτη - στα δεξιά του εισερχομένου - τον Ύμνο της Αγάπης από την Προς Κορινθίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου (Α΄ Κορ. ιβ΄, 27 - 31? ιγ΄, 1 - 8) και η δεύτερη - αριστερά του εισερχομένου - τη διαδοχή των επισκόπων Κορίνθου από τον Απόστολο Παύλου ως σήμερα (σε αντικατάσταση των παλαιών, που είχαν τοποθετηθεί από τον Κορίνθου Παντελεήμονα). Επίσης, καθαρίσθηκε το μαρμάρινο τέμπλο του Ιερού Ναού, ολοκληρώθηκαν οι αγιογραφήσεις και τοποθετήθηκε νέα μικροφωνική εγκατάσταση. Ταυτόχρονα, προγραμματίζεται η κατασκευή νέου Βαπτιστηρίου, συνθρόνου στο Άγιο Βήμα, ψηφιδωτού στα προπύλαια του Ναού κ.ά.
Κοινωνική δραστηριότητα
Έργο στη Νεότητα
Η ενορία του Μητροπολιτικού Ναού του αποστόλου Παύλου δραστηριοποιείται στον τομέα της νεότητας, με τη διοργάνωση Κατηχητικών Σχολείων, τα οποία στελεχώνονται από νεαρά, κυρίως, πρόσωπα, καθώς και με τη διοργάνωση προγραμμάτων εκμάθησης ζωγραφικής και κεντήματος.
Συσσίτιο (γεύμα αγάπης)
Ιδιαίτερα, η ενορία του αποστόλου Παύλου, όμως, δραστηριοποιείται στο φιλανθρωπικό τομέα. Πέρα από την παροχή περιοδικών οικονομικών βοηθημάτων προς απόρους ενορίτες και την προς όφελός τους αγορά ποσοτήτων τροφίμων, διοργανώνεται καθημερινά συσσίτιο, όπου κάθε άπορος μπορεί να προσέρχεται και να λαμβάνει μαγειρεμένο ζεστό γεύμα, χωρίς απολύτως κανένα προαπαιτούμενο ή προϋπόθεση. Η συμβολή των ενοριτών στην πραγματοποίηση των συσσιτίων, αλλά και στη διάθεση χρηματικών ποσών και την αγορά τροφίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης είναι πραγματικά συγκινητική. Άλλοτε με προσωπική προσφορά και άλλοτε με παντοειδείς έμμεσες συνδρομές και ενισχύσεις, οι ενορίτες του Μητροπολιτικού Ναού καθιστούν τη διεξαγωγή του φιλανθρωπικού έργου δυνατή.
Της φιλανθρωπικής αυτής δραστηριότητος προΐσταται το διοικητικό συμβούλιο της φιλοπτώχου αδελφότητας της ενορίας του Αποστόλου Παύλου. Από 01/01/2008, το συμβούλιο αυτό, υπό την προεδρία του ιερέα Παναγιώτη Μαυραγάνη, αποτελείται από τα λαϊκά μέλη Βασιλική Ψωμά, Αργύριο Νόσση, Παναγιώτη Μπλάνο και Αναστασία Σωτηροπούλου.
Τέλος , οι εθελόντριες που καθημερινά φροντίζουν για το γεύμα αγάπης είναι : Πέππα Βασιλική, Ζιώγα Βασιλική, Λεοντίδου Μαρία, Παπαψωμά Αικατερίνη, Παππά Αικατερίνη, Παναγιωτοπούλου Ρούλα, Λόντου Κονδυλία, Παπαφίλη Φωτεινή, Τσαγκλή Δήμητρα, Μέξια Δέσποινα, Μιχαλάκου Μαρίνα, Αρμπερόρη Μαρία, Σούκουλη Ανθή, Νικολοπούλου Αικατερίνη, Κριμήτσα Ελένη, Λέκκα Φρόσω, Τσάτσαρη Βασιλική, Ασπρούδη Θεοδώρα, Ρούκη Ανθή, Τασοπούλου Πελαγία, Σωτηροπούλου Αναστασία, Βασιλοπούλου Μάγδα, Πριονιστή Αικατερίνη, Βαρβαρίγου Αρετή, Μαυραγάνη Πολυξένη και οι εθελοντές : Παναγιωτόπουλος Παναγιώτης, Δημήτριος Μεντζελόπουλος.